Przewodnik po narzędziach i urządzeniach do bigowania

Zaginanie, to oprócz cięcia, chyba najbardziej podstawowa operacja w pracy z papierem. Jak robić to poprawnie, estetycznie i wydajnie? W tym artykule poznasz różne sposoby zaginania papieru oraz narzędzia, które pomogą Ci w osiągnięciu perfekcyjnych wyników.

Co to jest bigowanie papieru?

Bigowanie papieru to proces, w którym za pomocą urządzenia zwanego bigownicą lub kością do bigowania robi się zagłębienie w papierze, lub kartonie. Cel tego działania jest dwojaki:

• Ułatwia zaginania materiału w określonym miejscu.
• Zapobiega pękaniu papieru, szczególnie w przypadku grubszych materiałów.

Bigowanie jest często stosowane w przemyśle poligraficznym, na przykład przy produkcji opakowań i pudełek. W branży kreatywnej, w pracy z papierem, to jedna z podstawowych operacji. Wykonanie kartek okolicznościowych, winietek, własnych kopert, to zadania, gdzie precyzyjne zgięcie jest kluczowe dla estetyki i funkcjonalności produktu.

Co dzieje się z materiałem podczas bigowania?

Podczas bigowania materiał jest naciskany w określonym miejscu. Tworzy się zagłębienie, czyli linia bigowania. Proces ten obejmuje deformację materiału, powodując zmianę struktury włókien papieru, które są przemieszczane i częściowo łamane. To zwiększa elastyczność materiału wzdłuż linii zagięcia, ułatwiając dokładne i czyste zginanie oraz minimalizując ryzyko pęknięcia.

W którą stronę zaginamy materiał?

Przygotowany materiał zwykle zagina się tak, że linia bigowania znajduje się po zewnętrznej stronie zagięcia. Pozwala to włóknom papieru na rozciąganie się na zewnątrz i ściskanie wewnątrz. Dzięki temu zagięcie jest łatwiejsze, bardziej precyzyjne i zmniejsza ryzyko pęknięcia lub rozwarstwienia. Zewnętrzne zagłębienie pozwala na rozszerzanie się materiału przy zginaniu, co sprzyja tworzeniu czystego, ostrego zagięcia, kluczowego dla estetyki. Chociaż czasami konieczne może być zgięcie w przeciwną stronę, to w większości zastosowań, preferuje się zginanie materiału tak, by linia bigowania była na zewnątrz.

Jak najprościej bigować?

Aby bigować w prosty sposób, użyj linijki i narzędzia takiego jak np. niepiszący długopis, dłutko kulkowe lub tył łyżeczki. Najpierw połóż papier na płaskiej powierzchni z miękką podkładką pod spodem (świetna do tego jest mata samoregenerująca). Następnie wyznacz miejsce zagięcia (np. ołówkiem). Umieść linijkę wzdłuż tej linii i przesuń narzędzie z umiarkowanym naciskiem, tworząc rowek. Uważaj, by nie uszkodzić czy przeciąć papieru.

Teraz możesz delikatnie zgiąć papier wzdłuż linii bigowania. Ta metoda jest dobra dla domowych projektów i nie wymaga specjalistycznych narzędzi, ale dla bardziej skomplikowanych zadań lepiej użyć odpowiedniego sprzętu.

Urządzenie i narzędzia do bigowania

Nawet tak prostą czynność, jak bigowanie można znacznie usprawnić, wykorzystując specjalne narzędzia i urządzenia. Przyjrzymy się bliżej, co jest do naszej dyspozycji od tych najprostszych po te bardziej skomplikowane.

Kości i tablice do bigowania

To bardzo popularne akcesoria i warto je mieś w swoim warsztacie. Kości do bigowania, wykonane zazwyczaj z tworzywa sztucznego lub innych materiałów. Mają gładką krawędź idealną do tworzenia precyzyjnych zagięć bez uszkadzania papieru, co jest istotne dla estetyki.

Z kolei tablice do bigowania, z rowkami na płaskiej powierzchni, pozwalają na tworzenie równych i równoległych linii bigowania. Użycie tych narzędzi, zarówno osobno, jak i razem, znacznie poprawia jakość i precyzję pracy.

Trymery z funkcją bigowania

Trymery są narzędziami zaprojektowanymi do precyzyjnego cięcia papieru. Często wykorzystywany w biurach, szkołach i przez hobbystów, w tym miłośników scrapbookingu i cardmakingu. Modele z funkcją bigowania, dzięki specjalnemu narzędziu do bigowania (często wymiennemu z ostrzem do cięcia) pozwalają na tworzenie linii zagięć bez przecinania papieru. To ułatwia tworzenie czystych zagięć, przydatnych przy robieniu kart, broszur czy pudełek.

Trymery z funkcją bigowania zapewniają precyzję dzięki prowadnicom i skalom, umożliwiając dokładne odmierzanie miejsca bigowania. Są bardzo funkcjonalne i pozwalają na łatwe przełączanie między cięciem a bigowaniem, co jest korzystne w złożonych projektach. Ich efektywność sprawdza się w produkcji seryjnej, gdzie liczy się czas i dokładność. Trymery z funkcją bigowania są więc cennymi narzędziami w pracy z papierem, zwiększającą precyzję i efektywność w różnorodnych zastosowaniach.

Plotery craftowe

Plotery, które są zaawansowanymi urządzeniami służącymi do cięcia, mogą być również wykorzystywane do bigowania. Warunkiem jest, by był wyposażony w specjalne narzędzie. Końcówka do bigowania, która zamiast ciąć materiał, wywiera nacisk, tworząc linie zagięć. Końcówka ta jest zaprojektowana tak, aby nie przecinać papieru, lecz jedynie delikatnie go deformować, co umożliwia późniejsze zgięcie papieru wzdłuż zaznaczonej linii.

Użycie plotera do bigowania pozwala na niezwykle precyzyjne i powtarzalne bigowanie, co jest szczególnie ważne w projektach, które wymagają dużej dokładności. Dzięki zaawansowanemu oprogramowaniu plotery mogą wykonywać skomplikowane wzory bigowania, które ręcznie byłyby trudne do osiągnięcia.

Wykorzystanie plotera do bigowania pozwala na automatyzację procesu, co jest dużą zaletą przy produkcji większej ilości elementów. Umożliwia to nie tylko oszczędność czasu, ale także zapewnia powtarzalność wszystkich wyprodukowanych elementów.

A może perforacja materiału?

Perforacja papieru jest techniką, która polega na tworzeniu serii małych nacięć lub dziurek wzdłuż linii. Może ułatwiać to zginanie lub oderwanie części papieru. Chociaż nie jest to dokładnie to samo co bigowanie, w pewnych zastosowaniach perforacja może służyć podobnemu celowi.

Oto kilka kluczowych różnic i zastosowań dla obu technik:

1. Zginanie: Bigowanie ułatwia zginanie papieru, tworząc czyste, ostre zagięcie bez przerywania ciągłości materiału. Perforacja również ułatwia zginanie, ale skutkuje mniejszą kontrolą nad dokładnością linii zagięcia, ponieważ papier jest częściowo przecięty.

2. Oderwanie: Perforacja jest często stosowana, gdy chcemy umożliwić łatwe oderwanie części papieru, jak w przypadku kuponów, biletów czy czeków. Bigowanie nie oferuje tej możliwości, ponieważ nie osłabia papieru na tyle, by można go było łatwo oderwać.

3. Estetyka: Linia bigowania jest zazwyczaj mniej widoczna niż perforacja, co może być ważne w projektach, gdzie estetyka ma znaczenie, jak na zaproszeniach czy kartkach okolicznościowych. Perforacja jest bardziej widoczna i może nie być odpowiednia dla wszystkich typów projektów.

4. Wytrzymałość: Papier zbigowany zachowuje większą integralność strukturalną niż papier perforowany. Jeśli potrzebujesz, aby zagięta część papieru pozostała w całości, ale była łatwa do zginania, bigowanie jest lepszym wyborem. Perforacja jest lepsza, gdy chcesz, aby papier był łatwy do oderwania.

W zależności od potrzeb projektu możesz wybrać bigowanie lub perforację, aby uzyskać pożądany efekt. W niektórych przypadkach, jak w produkcji skomplikowanych opakowań, obie techniki mogą być nawet stosowane łącznie, by osiągnąć zarówno precyzyjne zagięcia, jak i łatwość odłączenia części projektu.

Wykrojniki z krawędziami bigującymi

Wykrojniki do papieru z krawędzią bigującą nie pozwalają na dowolność w kwestii poprowadzenie linii bigowania. Zdecydowałem się jednak o nich wspomnieć, ponieważ często będziesz mieć z nimi do czynienia w przypadku np. wykrojników pudełek. Warto wtedy zapoznać się z instrukcją (wykrojnika i samej maszynki), by prawidłowo skompletować "kanapkę". W przypadku maszyn Sizzix wymienić należy jedną z płytek do cięcia na Premium Crease Pad.

Wycięty w ten sposób element powinien się dać łatwo złożyć i nie będzie wymagał żadnych dodatkowych czynności w postaci wyznaczania linii zagięć.

Podsumowanie

Odpowiedni wybór urządzeń i narzędzi do bigowania ma kluczowe znaczenie dla każdego, kto pracuje z papierem na poziomie profesjonalnym czy hobbystycznym. Niezależnie od tego, czy wykonujemy proste zagięcia do projektów scrapbookingowych, czy potrzebujemy precyzyjnych linii bigowania do zaawansowanych prac poligraficznych, istnieje narzędzie, które idealnie pasuje do tego zadania.

Ręczne kości do bigowania, trymery z funkcją bigowania, czy plotery tnące – każde z tych urządzeń może znacząco ułatwić pracę, zwiększając jej efektywność i estetykę finalnych projektów. Znajomość dostępnych opcji i umiejętne wykorzystanie ich możliwości pozwala na osiągnięcie wyższego poziomu profesjonalizmu i zadowolenia z efektów własnej pracy.